Nieuwe regels voor thanatopraxie in Nederland

Sinds 1 september 2025 gelden er nieuwe regels voor het gebruik van balsemingsmiddelen. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt nu toezicht, waarmee een einde komt aan het eerdere gedoogbeleid. Begin 2024 zijn drie balsemingsmiddelen goedgekeurd: Genelyn Arterial Ultra, Genelyn Cavity Fluid en Genelyn Arterial Enhanced. Deze bevatten formaldehyde en zijn nu de enige legale producten die gebruikt mogen worden bij thanatopraxie (lichte balseming) in Nederland.

Nieuwe regels en voorwaarden voor thanatopraxie in Nederland: hoe zit dat?

Wat is thanatopraxie eigenlijk?

Thanatopraxie is een lichte vorm van balseming: een behandeling die het ontbindingsproces tijdelijk vertraagt. Hierdoor krijgt het lichaam van de overledene voor enkele dagen weer een meer natuurlijke en verzorgde uitstraling. Voor nabestaanden geeft dat ruimte om afscheid te nemen en om meerdere dagen een (thuis)opbaring mogelijk te maken. Waar koeling soms een afstandelijke uitstraling kan geven, zorgt thanatopraxie vaak juist voor een warm en vredig beeld. Veel families ervaren dit als troostrijk. In Nederland is deze behandeling sinds januari 2010 wettelijk toegestaan.

Geen behandeling meer thuis

De nieuwe regels schrijven voor dat thanatopraxie niet langer in de thuissituatie mag plaatsvinden. Dat komt door de aanwezigheid van formaldehyde en de strenge eisen rondom ventilatie. De behandeling kan dus alleen in een professionele, speciaal ingerichte ruimte worden uitgevoerd. Let op: dit betekent niet dat een thuisopbaring niet meer is toegestaan. Na de behandeling kan de overledene weer thuis worden opgebaard, in een eigen vertrouwde omgeving.

Verantwoordelijkheid bij de professional

Vanaf september zal de ILT inspecties uitvoeren bij bedrijven die thanatopraxie aanbieden. Bij overtredingen kunnen waarschuwingen of boetes volgen. De ILT legt de verantwoordelijkheid bij de thanatopracteur (de specialist die de behandeling uitvoert). Hij of zij moet zorgen dat uitsluitend toegelaten middelen worden gebruikt en dat de behandeling volgens de regels verloopt. Uitvaartverzorgers die de dienst van een thanatopracteur inzetten voor de nabestaanden, doen er verstandig aan dit goed te controleren, maar zijn juridisch niet aansprakelijk. Wil je als uitvaartondernemer zeker weten dat alles volgens de regels verloopt? Vraag dan of de thanatopracteur werkt met een van de drie officieel toegelaten Genelyn-middelen. Wil je hier meer over weten? Download dan de brief van de ILT met belangrijke wijzigingen in de status en verkoop van balsemingsproducten en over de handhaving daarop. Vooralsnog richt de inspectie zich niet op thuissituaties, tenzij daar in de toekomst aanleiding voor is.

Wat betekent dit voor de nabestaanden?

In de praktijk verandert er voor nabestaanden niet zoveel. De behandeling zelf blijft voor hen hetzelfde doel houden: een mooi en waardig afscheid van hun dierbare. Het verschil zit vooral in de manier waarop professionals werken, de plek van de behandeling en de zekerheid dat er nu duidelijke regels en voorwaarden zijn.

Waarom kiezen nabestaanden voor thanatopraxie?

Veel nabestaanden kiezen voor thanatopraxie om verschillende redenen, zoals:

• De overledene voelt niet kil of ijzig aan en behoudt een meer natuurlijke uitstraling.

• Verkleuringen, geuren en uitdroging worden zoveel mogelijk teruggedrongen. Het gezicht en lichaam krijgen weer zachtere trekken en een natuurlijke kleur, waardoor de overledene er vredig uitziet.

• De kans dat de overledene tot aan de dag van de uitvaart mooi en waardig opgebaard blijft, is groot.

• De ruimte waarin de overledene ligt opgebaard hoeft niet perse extra gekoeld te worden. Dat maakt vooral een thuisopbaring prettiger, omdat de kamer aangenaam blijft en niet kil aanvoelt.

• Er zijn geen storende geluiden van koelplaten of airco’s, waardoor er meer stilte en rust is voor de families.

Bron: BGNU