Digitale erfenis: wachtwoorden en accounts na overlijden

Heb je al eens nagedacht over wat je allemaal digitaal achterlaat als je komt te overlijden? Dit kunnen belangrijke gegevens zijn, maar denk ook aan foto’s en andere bestanden die jouw nabestaanden als aandenken kunnen bewaren. Nabestaanden hebben er vaak echter een hoop werk aan om toegang te krijgen tot de digitale gegevens van hun overleden dierbare. Je kunt dit indien gewenst makkelijker maken door al jouw wachtwoorden en accounts nu al inzichtelijk te maken. In dit artikel lichten we 5 manieren toe om jouw wachtwoorden en accounts aan je naasten door te geven.

Je digitale erfenis: wat laat je online achter?

Het delen van wachtwoorden wordt over het algemeen afgeraden, dus de kans is groot dat op dit moment alleen jij toegang hebt tot jouw online accounts en digitale gegevens. Maar wat gebeurt hier dan mee als je er niet meer bent? Nabestaanden kunnen moeilijk bij je digitale bestanden komen als jouw accounts goed beschermd zijn. Dat is enerzijds natuurlijk goed! Daartegenover staat dat we met het intensiever wordende gebruik van het internet en computers steeds meer digitaal bewaren. Niet iedereen staat er echter bij stil dat hierdoor ook je digitale erfenis meer en meer wordt. Want weet jij eigenlijk wat je online achterlaat? Voor nabestaanden kan het belangrijk zijn om bij bepaalde bestanden te komen. Denk bijvoorbeeld aan je cryptoportemonnee, digitale contracten, maar ook (recent) beeld- en geluidsmateriaal van jou, waar zij troost uit kunnen putten. 

Bij het in kaart brengen van je digitale erfenis kun je denken aan social media accounts, de cloudopslagdiensten waar je gebruik van maakt, alle websites waar je een account hebt aangemaakt en e-maildiensten, maar denk ook aan streamingdiensten voor film, muziek en games, apps op je computer, tablet of smartphone, of naast eventuele cryptovaluta andere online tegoeden etc.

Belangrijke wachtwoorden en accounts na overlijden bewaren: 5 tips

1. Maak gebruik van een wachtwoordmanager applicatie

Een wachtwoordmanager is een software waarmee je al je wachtwoorden op het internet kunt versleutelen en ontgrendelen. Een wachtwoordmanager maakt gebruik van complexe encryptie om jouw wachtwoord voor iedere website te beveiligen. 
Je komt bij al jouw individuele wachtwoorden met één ‘hoofdwachtwoord’ en gebruikersnaam van de wachtwoordmanager. Je hoeft dus niet voor elke website je wachtwoord meer te onthouden. Sommige applicaties maken gebruik van een zogenoemde ‘noodtoegang’. Je geeft dan zelf aan wie toegang krijgt tot jouw wachtwoordmanager nadat een instelbare periode van inactiviteit is verstreken. Houd er wel rekening mee dat je voor de meeste wachtwoordmanager applicaties moet betalen om er optimaal gebruik van te kunnen maken.

2. Een digitale kluis

Voor het bewaren van vertrouwelijke (officiële) documenten, je wachtwoorden en accounts kun je gebruik maken van een zogenoemde digitale kluis. Een digitale kluis kun je koppelen aan een notariaat. Jij beslist zelf wie na jouw overlijden toegang krijgt tot de inhoud van de kluis. Op deze manier weet je zeker dat jouw digitale erfenis in handen van jouw nabestaanden komt, als dat jouw wens is. Op het internet vind je diverse websites die een digitale kluis aanbieden met end-to-end encrypted beveiliging. Tip: lees alvorens je een digitale kluis aanmaakt altijd goed de algemene voorwaarden van de website door om te voorkomen dat er eventueel ongewenst gebruik kan worden gemaakt van jouw gegevens.

Een ander soort digitale kluis is de Mindlocker. Mindlockers biedt een digitale kluis waarin je al jouw dierbare herinneringen in de vorm van foto’s, video's, brieven, tekeningen en geluidsfragmenten kunt opslaan voor een speciaal persoon, op een bijzonder moment in de (verre) toekomst. Lees er hier meer over.

3. Wachtwoorden en accounts bewaren in een Cloud

We hebben het al gehad over een wachtwoordmanager. Een andere soortgelijke manier om jouw wachtwoorden en accounts na overlijden aan je naasten door te geven is met de Cloud. In een cloud kun je ook al je inloggegevens en documenten bewaren en beveiligen. Bekende cloudopslagservices zijn de Apple iCloud, Google Drive, Dropbox en Microsoft Onedrive. Je bepaalt zelf welke belangrijke documenten en wachtwoorden je binnen deze clouddiensten wilt bewaren. Het is bij dit soort methodes echter wel belangrijk dat je een vertrouwenspersoon hiervan op de hoogte brengt, zodat zij na jouw overlijden toegang kunnen krijgen.

4. Inloggegevens vastleggen in een testament

Vind je het geen fijne gedachten om al jouw wachtwoorden online te bewaren vanwege het blijvend risico op een cyberaanval? Dan kun je overwegen om je wachtwoorden in een (levens)testament te noteren. Je kunt een testament door een notaris laten opstellen. Let op, hier zijn kosten aan verbonden. Bedenk wel dat je jouw testament regelmatig moet updaten wanneer je jouw wachtwoorden wijzigt. Tip: verander je wachtwoorden periodiek, het liefst minimaal één keer per half jaar. In een testament bepaal je ook wie toegang krijgt tot jouw wachtwoorden en accounts na overlijden. Houd er echter rekening mee dat de afwikkeling van een testament enige tijd in beslag kan nemen en je nabestaande niet direct na jouw overlijden toegang krijgt tot jouw digitale erfenis.

5. Of schrijf het op een papiertje…

Of ga back to basic en schrijf je wachtwoorden op papier. Voor degene die niet zo handig zijn met applicaties of hier niet te veel geld aan willen besteden, is dit wellicht een fijne manier om belangrijke wachtwoorden en accounts na overlijden door te geven aan je nabestaanden. Je kunt je wensen met betrekking tot je wachtwoorden en accounts na overlijden bijvoorbeeld vastleggen in een handgeschreven wilsbeschikking (codicil). Maak een overzichtelijke lijst die je om de zoveel tijd update. Bewaar het papiertje op een veilige plaats of vertel een vertrouwenspersoon waar je jouw lijstje met wachtwoorden bewaart. Je kunt de bewaarplek ook beschrijven in een testament. 

Wachtwoorden en accounts na overlijden

Jouw wachtwoorden en accounts aan je naasten doorgeven kan dus op verschillende manieren. Kies de manier die het beste bij je past en het meest veilig voelt voor jou. Er bestaan voor nabestaanden slechts beperkte mogelijkheden om zonder een wachtwoord toegang te krijgen tot bepaalde accounts. Je kunt als nabestaande proberen om rechtstreeks contact op te nemen met de servicedienst. Maar het zou ook goed kunnen dat dit via de rechter moet. In de wetgeving worden bedrijven namelijk niet verplicht om accounts en gegevens te delen met nabestaanden.

Je kunt jouw naasten dus een hoop moeite en uitzoekwerk besparen door bij leven na te denken over jouw wensen met betrekking tot jouw digitale erfenis. Voor sommige social media accounts kun je nú al zelf instellen wat er met je account moet gebeuren als je er niet meer bent. Lees hier meer over in het artikel ‘Social media zaken regelen voor overlijden’.

Bron: IIP-VV, Consumentenbond