“Een goed eerbetoon is van onschatbare waarde”

Een stijlvol afscheid voor een overleden dierbare, helpt nabestaanden hun leven weer op te pakken. Bram van der Zijden, begeleider van afscheid en uitvaart, ervaart dit nagenoeg dagelijks. Hij doet er dan ook alles aan een waardige afscheidsplechtigheid vorm en inhoud te geven. Na het afscheid laat hij de nabestaanden niet los. Hij voert diepgaande gesprekken met hen. “Onlangs merkte een dochter, wiens moeder was overleden, in een dergelijk gesprek op: “Wat fijn, op deze manier hebben we na de dood van mama niet meer over haar gesproken””, vertelt Bram.

Van uitvaartspreker naar uitvaartverzorger

Bram kenden we al als uitvaartspreker met zijn treffende slogan; ‘Geen pastoor, geen dominee, bel Bram!’ Veel mensen hebben de kerk verlaten en hebben daardoor meestal geen recht op een dominee of pastoor. Maar ze zijn nog wel gelovig. Bram biedt hen de mogelijkheid toch de naam van de Eeuwige te laten klinken tijdens een afscheidsplechtigheid. Inmiddels kan Bram ook gebeld worden om een hele uitvaart te verzorgen. “Ik wilde mijn positie ten opzichte van uitvaartondernemers veranderen. Zij zijn tenslotte de eerste die na een overlijden worden gebeld. Een dergelijke positie wilde ik ook”, legt Bram uit. “Ik hoor nog te vaak dat nabestaanden na een afscheidsplechtigheid teleurgesteld naar huis gaan. Ik vind dat iedereen recht heeft op een mooi en stijlvol afscheid. Een goed eerbetoon is van onschatbare waarde. Daarom besloot ik ook de uitvaartzorg op me te nemen.”

Wat ik vooral doe is de nabestaanden meenemen in het proces van het samenstellen van de afscheidsplechtigheid. Ik geef ze het vertrouwen dat het een waardig, respectvol en stijlvol afscheid wordt. Een afscheid zoals zij wensen.

Een stijlvol afscheid

Drie begrippen staan voor Bram centraal rond en tijdens een stijlvol afscheid: tijd, kwaliteit en aandacht. Hij neemt de tijd voor mensen en wil zich niet aan tijdsgrenzen houden. De tijd van het moment telt voor hem, niet hoeveel tijd hij nog heeft. Wanneer hij het over kwaliteit heeft, heeft hij het over diepgang. “Ik zie een tendens, dat het leven vooral gevierd moet worden. Dat de afscheidsplechtigheid een event moet zijn. Dat vind ik jammer. Mijns inziens gaat een afscheid niet over het leven zelf, maar over het leven van de dierbare overledene. Dat we dankbaar zijn en vieren dat we diegene gekend hebben en met hem of haar hebben samengeleefd. Ik heb het gevoel dat we ons moeilijk een houding kunnen geven in het omgaan met dood en afscheid. Ik hoop dat ik het mis heb en dat voor betrokkenen een dergelijk eerbetoon ook van onschatbare waarde is. Dat is tenslotte wat telt, ook voor mij. In de praktijk ervaar ik namelijk, dat er na een overlijden niet zoveel ‘te vieren valt’. Ik probeer vooral de overledene een centrale plaats te geven. Om hem of haar zijn we bij elkaar. We richten met elkaar, symbolisch, een monument op. Wie was hij, wat betekende zij! Ik leer voortdurend, dat aandacht en diepgang in het gesprek, bijdragen aan een goed ervaren afscheidsplechtigheid.”

Vierentwintig uur per dag bereikbaar

Bram is vierentwintig uur per dag bereikbaar. Als hij afwezig is, staat zijn telefoon doorgeschakeld naar zijn samenwerkingspartner. Bram leidt meestal uitvaarten in een straal van vijfenzeventig kilometer rond Amersfoort. Maar in andere regio’s kun je hem eveneens tegenkomen. Zo was hij onlangs in Leerdam en vorig jaar in Hoek van Holland. Leeuwarden is voor hem ook niet te ver. “Waar mensen denken dat ik van toegevoegde waarde kan zijn, probeer ik er te zijn”, zegt hij.

 Nabestaanden meenemen

Tijdens het verzorgen van grote uitvaarten werkt Bram samen met een andere uitvaartondernemer. Deze regelt en organiseert de uitvaart, terwijl Bram zich bezighoudt met het sociaal-emotioneel begeleiden van de nabestaanden. Hij gaat in gesprek en neemt alle tijd om met hen te werken aan een goed, inhoudelijk vormgegeven afscheid. “Wat ik vooral doe is de nabestaanden meenemen in het proces van het samenstellen van de afscheidsplechtigheid. Ik geef ze het vertrouwen dat het een waardig, respectvol en stijlvol afscheid wordt. Een afscheid zoals zij wensen”, zegt hij.

Emotionele momenten

Bram maakt tijdens zijn werk regelmatig emotionele momenten mee. Een afscheid bij zelfdoding heeft veel indruk op hem gemaakt. En het afscheid van een jonge moeder die een echtgenoot en kinderen achterliet. Hij heeft ook een uitvaart geleid van een jonge man die was overleden aan ALS. “Ik bezocht hem vier keer om samen met hem en zijn echtgenote zijn afscheidsdienst voor te bereiden. Hij koos voor euthanasie in plaats van een lijdensweg zonder perspectief. Het werd een indrukwekkende, op zijn lijf geschreven afscheidsplechtigheid,” vertelt hij. “Aan de ene kant ga ik professioneel met zulke momenten om, maar soms voel ik zelf ook het verdriet.” Dat wordt weleens opgemerkt door nabestaanden. “Dan zeggen ze: “Bram, ik vond het fijn je betrokkenheid te merken. Dat voelde zo goed.””

Een stap voorwaarts

Na het afscheid laat Bram de nabestaanden niet los. Meestal ontmoet hij hen vijf à zes weken daarna. Tijdens deze ontmoeting kijkt hij met hen terug op hoe ze het afscheid hebben ervaren. En of ze in hun nieuwe leven alweer voorzichtig een stap voorwaarts hebben kunnen doen, zonder de persoon van wie ze houden. Wil je meer weten over Bram van der Zijden? Dat kan. Op zijn website vertelt hij uitgebreid wat hij allemaal voor jou kan betekenen. Zo kun je verschillende diensten selecteren. Ook schrijft hij levensverhalen voor mensen, dat is één van zijn grote specialismen. Daarnaast kun je het Stappenplan Afscheid en Uitvaart aanvragen op zijn site. Dit is speciaal voor mensen die het afscheid en de uitvaart in eigen hand willen houden. Verder is het de moeite waard zijn interessante blogs te lezen.