In Nederland vieren wij op 31 oktober Halloween, waarbij mensen verkleed als een enge vampier, een spook of een heks langs de deuren gaan om zoveel mogelijk snoep op te halen. In Mexico hebben zij ook een soortgelijk feest maar dan véél uitbundiger. Vanaf 31 oktober tot en met 2 november vieren zij daar namelijk de Dag van de Doden ofwel de Día de los Muertos. Het klinkt misschien een beetje eng, maar het is juist een heel vrolijk en kleurrijk feest. In dit artikel lees je meer over de Dag van de Doden in Mexico.
Dag van de Doden deel 1: 31 oktober/1 november
De Dag van de Doden wordt op twee dagen gevierd in Mexico. In de nacht van 31 oktober op 1 november is het weer zo ver... In Mexico geloven ze er van oudsher in dat de hekken van de hemel op deze dag om middernacht open gaan. De geesten van alle overleden kinderen komen een gehele dag terug op aarde om deze dag met hun families te vieren. Ze noemen deze kindergeesten 'angelitas', wat engeltjes betekent.
Dag van de Doden deel 2: 2 november
Op 2 november is het de beurt aan de volwassen geesten om te feesten. Op deze dag wordt de Dag van de Doden het grootst gevierd. De Mexicanen bereiden van alles voor om deze geesten weer op aarde te verwelkomen. Er staan al diverse dingen klaar zoals drank, eten en muziek. Daarnaast worden er genoeg stoelen klaargezet waar de geesten kunnen zitten in het gezelschap van familie en vrienden.
Het ontstaan van de Dag van de Doden
De Dag van de Doden is ontstaan vanuit de tradities van de Meso-Amerikaanse indianenvolkeren. Het is voor onder andere de Azteken en de Maya altijd al een ritueel geweest om de doden te vereren. Dit werd gevierd in de negende maand van de Azteekse kalender (augustus). Nadat de Spanjaarden en de katholieke kerk hun intrede maakten werd de Dag van de Doden verplaatst naar de katholieke feestdagen Allerheiligen en Allerzielen en zowel door de katholieken als door de inheemse bevolking gevierd.
Niet treuren maar feesten!
De Mexicanen vinden dat je niet moet treuren over de dood, maar dat je overleden familieleden en vrienden moet herdenken met eten en spullen die de doden het liefst om zich heen hadden toen ze nog leefden. De Dag van de Doden is eigenlijk een feest- en herdenkingsdag. In Mexico geloven ze dat de doden elk jaar weer op hetzelfde tijdstip bij hen langskomen. Ze voelen zich op deze dagen weer even herenigd met hun overleden dierbaren. De terugkeer van de doden wordt op een erg feestelijke manier gevierd. De families doen er dan ook alles aan om er elk jaar weer een groot en liefdevol feest van te maken. En om er voor te zorgen dat dit lukt beginnen ze al minstens een week van te voren met de voorbereidingen. Ze willen hun overleden dierbaren zo goed mogelijk verwelkomen op aarde.
Offers
In elk huis vind je op de Dag van de Doden speciaal gemaakte altaars waarop ze offers plaatsen. In Mexico noemen ze dit 'ofrendas'. Deze offers bestaan uit kaarsen, wierook, bloemen, fruitmanden, het lievelingseten van de overledene en een speciaal soort brood dat op deze dag wordt gemaakt genaamd 'pan de muerto', wat brood van de dood betekent. Voor de Dag van de Doden op 1 november worden er ook speelgoed en snoep bij de offers toegevoegd en voor de volwassenen worden er de dag erna sterke drank en sigaretten op het altaar geplaatst. Ook mag een glas met water niet ontbreken, de Mexicanen zeggen dat de geesten dorst krijgen van hun reis naar de aarde.
Het altaar wordt ook gedecoreerd met kleurrijke schedels. Sommige schedels worden gemaakt van chocolade of suiker (sugar skulls) en worden ook wel eens opgegeten. In onderstaand filmpje zie je onder andere hoe deze schedels van suiker en een offertafel eruit zien.
Waarom de kleurrijke (suiker) schedels en skeletten?
De schedels en skeletten staan op de Dag van de Doden symbool voor de wedergeboorte. Vaak zijn het schedels en skeletten met een brede lach, omdat iedereen op deze dag blij is dat ze weer worden herenigd met de doden. In de 17e eeuw kwam de trend om kunst te maken van suiker naar voren. Doordat ze te arm waren om dure kerkdecoraties te kopen, zoals bijvoorbeeld de grote kruisen in de katholieke kerken maakten ze decoraties van suiker. Veel geld was er niet, maar suiker was er in overvloed. De schedels werden op het graf en bij een altaar in huis geplaatst zodat de geest van de overledene de weg terug naar huis op aarde kon vinden. De schedels van suiker stonden voor een verloren dierbare waarvan de ziel niet meer op aarde is.
Bezoek aan het graf
In het filmpje is ook te zien hoe de begraafplaatsen overspoeld worden met mensen. Bij de voorbereiding voorafgaand aan de Dag van de Doden worden de begraafplaatsen helemaal schoon en mooi gemaakt. Vanaf 31 oktober wordt er door veel mensen namelijk al feest gevierd op de begraafplaatsen. Het is een traditie om het graf te versieren met brandende kaarsen en kleurrijke bloemen. Er wordt op het graf van de overleden dierbare gedanst met skeletten (poppen), gesproken, gezongen en er worden ook hier offers geplaatst. Het feest gaat de hele nacht door op de begraafplaatsen.
Parades en festivals
Het is geen geheim dat de Dag van de Doden zeer uitbundig wordt gevierd in Mexico. Naast het eten met de familie zijn er op deze dagen ook optochten te zien waarbij je elke kleur die er bestaat tegenkomt. Iedereen gaat verkleed als skelet over straat met zeer kleurrijke kleding. Ook wordt het gezicht geschminkt van kinderen én volwassenen. Iedereen krijgt een skelettengezicht, sommige met mooie versiersels en kleurtjes. Er zijn op diverse plekken ook festivals te vinden waarbij mensen optreden (verkleed als skelet natuurlijk). Overal op straat wordt er gezongen en gedanst. Tussen de menigte rijden ook opvallend grote praalwagens met geverfde skeletten. De Dag van de Doden wordt ook steeds vaker in Nederland gevierd, bekijk hier het aanbod van leuke Dia De Los Muertos kostuums.
Twee dure dagen!
Hoewel het dagen zijn waar de Mexicanen erg naar uit kijken, zijn het ook twee hele dure dagen. Sommige families investeren zelfs meerdere maandsalarissen om deze dag groots te vieren. Zij willen namelijk dat de geesten zo warm mogelijk worden verwelkomd en dat het hen aan niks ontbreekt deze twee dagen. De Mexicanen geloven er namelijk in dat blije geesten de nabestaanden op aarde dan zullen blijven beschermen en dat de offers ervoor zorgen dat hun overleden dierbare dicht bij hen blijft. Naast Mexico zijn er ook andere landen die de Dag van de Doden vieren, hoewel het daar wel in mindere mate wordt gevierd. Zo wordt ook in de rest van Latijns-Amerika, de Verenigde Staten en de Filipijnen de Dag van de Doden gevierd.
Tip: kijk ook eens de film Coco!
Reacties (5)