Wat is de rol van een notaris voor of na overlijden?

Als je een dierbare verliest staat je wereld op zijn kop. Er komt van alles op je af en je moet zoveel regelen dat je soms geen overzicht meer hebt van wat er allemaal afgehandeld moet worden. Als het gaat om financiële en juridische zaken kun je de hulp inschakelen van een notaris. Maar wat zijn de taken van een notaris eigenlijk en wat is de rol van een notaris voor of na overlijden? Wij vertellen het je!

Wat is een notaris?

Een notaris is een bevoegd persoon die notariële akten opmaakt. Bij notariële akten kun je denken aan authentieke documenten waarin de gemaakte afspraken tussen meerdere partijen staan vastgelegd. Een notaris is hierin een onpartijdige functionaris. Elke notaris heeft ooit een eed moeten afleggen. Een notaris word je dus niet zomaar… Bij het afleggen van een eed zweert de notaris onder andere om alle taken eerlijk en zo nauwkeurig mogelijk uit te voeren. Daarnaast moet een notaris zich houden aan een geheimhouding met betrekking tot de notariële akten en de inhoud hiervan. Alle notarissen dienen aangesloten te zijn bij de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB).

De rol van een notaris voor overlijden

Wist je dat je nu al een afspraak kunt maken met een notaris om je laatste wil vast te laten leggen op papier? Zo kun je met een notaris een testament opstellen waarin je kunt aangeven wie je erfgenamen zijn, hoe je de erfenis wilt verdelen over de erfgenamen en je kunt eventueel een executeur aanwijzen en een voogd benoemen. Het opstellen van een testament is van belang als je niet wenst dat het wettelijke erfrecht wordt gevolgd als je komt te overlijden. Door het opstellen van een testament kun je afwijken van de standaard wettelijke regeling en er zitten ook fiscale voordelen aan. Alleen met behulp van een notaris kun je een testament opstellen. Bij het opstellen van een testament vervult een notaris ook een adviserende rol. Nadat je het testament ondertekent bewaart de notaris het originele testament in een archief en schrijft het testament in bij het Centraal Testamentenregister. Zo lang je leeft blijft het testament privé en mag het door niemand worden ingezien. Zelf kun je het testament wel opnieuw inzien en indien nodig aanpassen.

De rol van een notaris na overlijden

Over het algemeen kun je zodra een dierbare is overleden de hulp van een notaris inschakelen. Bij een overlijden kun je een notaris bijvoorbeeld inschakelen voor de verdeling en afwikkeling van de erfenis. Vooraf aan de uitvaart ben je natuurlijk erg druk bezig met van alles regelen om er voor te zorgen dat de overledene een mooie en gepaste uitvaart krijgt. Je houdt je dan nog niet zo zeer bezig met de erfenis. Na de uitvaart zul je de nalatenschap moeten afwikkelen en dan is het wellicht handig om een notaris in te schakelen. Onder andere bij een ingewikkelde nalatenschap of als de nabestaanden het niet met elkaar eens zijn over de verdeling van de nalatenschap kan een notaris een goede uitkomst bieden na overlijden. Het maakt niet uit of het om geld of spullen gaat, een notaris helpt je er mee. Maar ook als een overledene een huis achterlaat kan een notaris hierbij helpen. Denk aan het overschrijven op een andere naam. 

Taken van een notaris bij overlijden

Maar welke taken voert een notaris nog meer uit als hij wordt ingeschakeld bij overlijden? Wij hebben een lijst gemaakt met enkele mogelijke taken:

• Controleren of er sprake is van een testament of een codicil waarin al enkele afspraken en wensen van de overledene zijn vastgelegd.
• Eventuele erfgenamen opzoeken en contacteren.
• Adviseren; wat zijn de risico’s van het aanvaarden van de erfenis? De erfenis (benificiair) aanvaarden of verwerpen?
• Afspraken vastleggen in notariële akten.
• Contact leggen met de bank over de rekeningen.
• Het stopzetten van verzekeringen.
• Een overzicht maken van alle bezittingen en schulden van de overledene.
• Akte van Verdeling opstellen (hierin ligt vast wat iedereen krijgt uit de erfenis en tegen welke waarde).
• Een verklaring van erfrecht of een verklaring van executele afgeven.
• Aangifte voor de erfbelasting doen.

• Het geldverkeer en de uitkering aan de erfgenamen verzorgen

Is een notaris verplicht?

De rol van een notaris na overlijden bepaal je grotendeels zelf. Hoewel je vaak met een notaris te maken krijgt bij een erfenis of overlijden is het niet in elke situatie verplicht om een notaris in te schakelen. Er is echter een aantal situaties waarbij een notaris wél verplicht is, onder andere bij de volgende situaties:

• Indien je een verklaring van erfrecht nodig hebt.
• Als één van de erfgenamen minderjarig is, onder curatele of bewind staat
• Indien er een testament opgesteld of geopend moet worden.
• Als er onroerend goed moet worden verdeeld.

Bronnen: Erfwijzer.nl, Rijksoverheid, Notaris.nl