De Nederlandse erevelden

Na de Tweede Wereldoorlog waren er over de hele wereld graven van Nederlandse oorlogsslachtoffers verspreid. Andere landen hadden, door de Eerste Wereldoorlog, al een systeem om al hun overleden landgenoten te vinden. Nederland vocht niet in de Eerste Wereldoorlog en had nog geen organisatie die voor de graven kon zorgen. Toch was het belangrijk dat de slachtoffers geëerd werden. In dit artikel vertellen we meer over de Nederlandse erevelden.

Nederlandse oorlogsgraven

Over de hele wereld zijn Nederlandse oorlogsgraven te vinden. In totaal zijn het ongeveer 50.000, zowel in het binnenland als in het buitenland. Deze graven kan je vaak vinden op erevelden, maar ook op begraafplaatsen. In Nederland zijn er tien erevelden, waarvan één in Rhenen, één in Loenen en één in Overveen. Dit zijn de drie grootste erevelden die wij kennen. Deze graven worden onderhouden door de Oorlogsgravenstichting.

De oorlogsgravenstichting

De Oorlogsgravenstichting is op 13 september 1946 opgericht op initiatief van reserve luitenant-kolonel Dr. A. van Anrooy. De stichting bestaat om de verhalen van de slachtoffers door te vertellen. Zij zorgen ervoor dat de oorlogsgraven beheerd worden en zijn er om informatie te verstrekken aan nabestaanden van de oorlogsslachtoffers. De stichting heeft een archief aangemaakt dat voor iedereen toegankelijk is. In dit archief kan je informatie vinden over de erevelden, de oorlogsslachtoffers en de oorlogsgraven. De Oorlogsgravenstichting beheert niet alleen de oorlogsgraven in Nederland, maar over de hele wereld. 

Gevonden in de duinen

In het begin van de Tweede Wereldoorlog kwamen er al snel mannen en vrouwen in verzet. Als zij gepakt werden had dit vreselijke gevolgen. In het ergste geval werden zij geëxecuteerd. Dit werd vaak in de duinen langs de Noordzee gedaan. Na de bevrijding van Nederland zijn er in de duinen, op zes verschillende plekken, 45 grafkuilen gevonden. Om de verzetsstrijders te blijven herinneren is de erebegraafplaats gebouwd in Overveen. Hier zijn 370 mensen begraven. 

De eerste oorlogsbegraafplaats

In Rhenen ligt de eerste oorlogsbegraafplaats van Nederland. Op deze begraafplaats liggen alleen militaire oorlogsslachtoffers. Deze militairen zijn begraven onder de grond die zij met hun leven hebben verdedigd. Na de overgave werden hier de Nederlandse en de Duitse slachtoffers begraven. Na de oorlog zijn de stoffelijke resten van de Duitse militairen overgebracht en herbegraven in het Limburgse Ysselsteyn. In Rhenen liggen 869 mensen begraven, waarvan ruim 400 militairen die gevochten hebben op dit stuk land. 

Het Nationaal ereveld

In Loenen ligt het grootste ereveld van Nederland. Het bijzondere aan dit ereveld is niet de grootte of de hoeveelheid oorlogsslachtoffers, maar de inrichting. Het is geen typisch veld waar alle grafstenen in rijtjes naast elkaar staan. De grafstenen liggen, onopvallend, plat op de grond. Onder de begraven slachtoffers zijn militairen, verzetsstrijders, politieke gevangenen, maar ook veel burgers. In Loenen liggen 3828 mensen begraven.  

Indonesië

Bij de Tweede Wereldoorlog wordt al snel gedacht aan de oorlogsslachtoffers in ons eigen land en onze buurlanden. Waar minder vaak over nagedacht wordt zijn de Nederlandse oorlogsslachtoffers in de landen verder van huis. Een van de landen waar veel Nederlandse oorlogsslachtoffers zijn gevallen is Indonesië. Op Java zijn er verschillende erevelden verspreid over het eiland. Ieder ereveld heeft zijn eigen verhaal. In het westen van Java, ter hoogte van Bandung, ligt het ereveld Pandu. Hier liggen vooral militairen van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL). Naast de militairen liggen er op dit ereveld ook veel burgers. Dit ereveld telt ruim 4000 oorlogsgraven en heeft een aantal monumenten. Op het hoogste punt van Pandu staat het vlaggenmonument. Dit monument staat voor de gesneuvelden bij de laatste verdedigingslinies voor Bandung.

Adopteer een oorlogsgraf

Veel van de oorlogsgraven in Nederland worden nog bezocht door nabestaanden. Er worden bloemen neergelegd en de nabestaanden komen regelmatig langs. Er zijn ook graven die niet meer bezocht worden, omdat er geen nabestaanden meer in leven zijn bijvoorbeeld. De Oorlogsgravenstichting wil niet dat deze graven vergeten worden. Daarom vragen zij aan Nederlanders om oorlogsgraven te adopteren. Het klinkt misschien gek, maar op die manier worden de verhalen van de oorlogsslachtoffers, die geen familie meer hebben, in leven gehouden. 

Bronnen: Oorlogsgravenstichting, Rijksoverheid